1.7 Eenmanszaak of een vennootschap

Vroeg of laat zal de beginnende ondernemer een keuze moet maken inzake de STRUCTUUR waarbinnen hij zal opereren.

Er bestaan nogal wat “mythes” inzake eenmanszaken en vennootschappen.

De eenmanszaak is een eenvoudige manier van handelen.  Je bent er als ondernemer de ENIGE beslissingsnemer.  Er zijn beperkte boekhoudkundige verrichtingen te doen. Zo heeft ook een eenmanszaak boekhouding te maken met debiteuren en crediteuren.

Onder debiteuren verstaat men de klanten.  Onder crediteuren verstaat men de leveranciers van producten en diensten van de eenmanszaak.

Deze moeten allen worden ingeboekt met een uniek en opeenvolgend nummer. Omdat een eenmanszaak vaak ook over veel kleine transacties beschikt, kan er nog wel eens veel meer werk zitten in een eenmanszaak boekhouding, dan een bedrijf dat met grotere projecten maar eens per maand een factuur hoeft te schrijven. Het werk aan facturen van klanten, uitlezen van kassa systemen of inscannen van bonnetjes kan zeer tijdrovend zijn. Wanneer u als eenmanszaak met zowel contante als digitale bank betalingen te maken heeft, is het nodig om een kasboek, bankboek en grootboek bij te houden.

De eenmanszaak zal in het algemeen een vereenvoudigde boekhouding voeren.

De vereenvoudigde boekhouding bestaat uit het bijhouden van:

1. een financieel dagboek dat u kunt splitsen in een kas- en bankboek. Het kasboek omvat alle uitgaven en ontvangsten in geld, het bankboek omvat alle uitgaven en ontvangsten via een bankrekening

2. een aankoopboek met de facturen en creditnota’s van uw leveranciers

3. een verkoopboek met de facturen en creditnota’s aan uw klanten

4. een inventarisboek die een beschrijving en waardering van de voorraad omvat

De eenmanszaak heeft als fundamenteel voordeel dat je snel beslissingen kan nemen.

Je persoonlijk VERMOGEN (huis, caravan, auto en andere bezittingen) is echter NIET gescheiden van het vermogen van je eenmanszaak.

Wat wil dit concreet zeggen?  Stel je doet een belangrijke investering van enkele honderden duizenden euro’s.  Je gaat hiervoor een lening aan bij de bank.  Je verkrijgt de lening en dat wil zeggen dat je jaarlijks een aflossing (terugbetaling) aan de bank zal doen PLUS een interest zal betalen voor het verkregen geld.  Op zeker ogenblik kan het zijn dat de klanten wegblijven.  Jouw producten kunnen te duur of voorbijgestreefd zijn en je klanten verkiezen bij een andere leverancier aan te kopen.  Zo kan je in problemen komen.  Het kan dat je de lening NIET kan aflossen.  De bank kan je dan echt in problemen brengen door het faillissement te eisen.  Stel dat je nog 3/4de van het geleende geld moet terugbetalen plus de interest.  Dan zal men na heel wat juridisch rouwgetrek overgaan tot de publieke verkoop van jouw PRIVE bezittingen.  Dat kan gaan van je wagen, huis, boot, caravan etc.  Als je niets bezit en je bent gehuwd onder het stelsel van gemeenschap in goederen, dan zal men de bezittingen die jouw echtgenoot bezit aanspreken.  Zo is het gebeurd dat men een huis dat de echtgenote had geërfd publiek heeft verkocht om de schulden van de eenmanszaak te vereffenen.   Men spreek over de EENHEID van vermogen.

Als men relatief grote investeringen doet, is het daarom verstandig om een vennootschap (bijvoorbeeld een BVBA) op te richten en de commerciële en productie-activiteiten hierin onder te brengen.  Bij eenzelfde scenario zal de bank slechts aanspraak maken op het vermogen dat je hebt opgebouwd binnen de onderneming.  Jouw privévermogen is dan beschermd tegen een faillissement van de onderneming.  Men noemt dit een SCHEIDING tussen het privé- en het ondernemingsvermogen.

De eenmanszaak is belast onder het stelsel van de personenbelasting.  Dit belastingstelsel erg progressief.   Dat wil zeggen dat hoe meer men verdient, hoe hoger de belastingvoet.  Voor grote inkomsten is de eenmanszaak dus vrij zwaar belast.   Een handige belastinggids is deze van het ACLVB.

Hieronder vindt men de belastingschaal van de personenbelasting.  Inkomsten 2013, aanslagjaar 2014. (Zie fod economie).  Klik op een tabel om deze te vergroten.

Als de eenmanszaak en hoog inkomen heeft van bijvoorbeeld meer dan €37.330 dan zijn alle inkomsten hierboven belast aan 50%.  Gelukkig is er ook enige AFTREK mogelijk:

1. Er is een belastingvrije som (de belastingvrije som bedraagt €6.990)

2. Per kind kan men het belastbaar inkomen verminderen.

3. Men kan beroepskosten aftrekken (men kan kiezen tussen een forfaitair stelsel of men kan kiezen de werkelijke beroepskosten aan te geven)

Verder zijn er allerlei aftrekken zoals woonbonus, bijkomende aftrek voor interesten van hypothecaire leningen, belastingvermindering voor giften, belastingvermindering voor bezoldigingen van huisbedienden, belastingvermindering voor lange termijn sparen, belastingvermindering voor individuele levensverzekeringen, belastingvermindering voor premies gestort voor pensioensparen etc.

Hieronder vindt men een erg vereenvoudigde belastingberekening.

De tabel met de verhoging van de belastingvrije som met de aftrek voor kinderen.

Voor belastingplichtigen met een belastbaar inkomen van niet meer dan €25.990 (geindexeerd) wordt voor het aanslagjaar 2014 de belastingvrije som verhoogd tot €7.270 euro i.p.v. normaal €6.990, deze laatste blijft gelden bij een inkomen dat hoger ligt dan €25.990.

De tabel met forfaitaire beroepskosten

De echte belastingberekening is stukken complexer maar de basis wordt weergegeven door onderstaand voorbeeld.

Lisa is een ondernemer en heeft een eenmanszaak en heeft hierin een inkomen van €40.000 in het jaar 2013.  Lisa heeft geen personeel in dienst. Wat zal Lisa betalen aan belastingen?

Lisa brengt €75 in als forfaitaire kost voor de afstand tussen haar woonst en de eenmanszaak.  Verder brengt zij €2.551 plus €640 nl. €3.191 in als beroepskosten.  Deze beroepskosten en de €75 vervoersaftrek verminderen het totale inkomen van €40.000 naar €36.734!

Dit geeft een belasting van €13.860.

De 2 kinderen ten laste verhogen de belastingvrije som van €6.990 tot €10.810.  Dit laatste geeft een belastingvermindering van 25% op  €8.590 en 30% op (€10.810- €8.590) of een belastingvermindering van €2.814.

De uiteindelijke belastingen die Lisa zal betalen bedragen dan ook €13.860 – €2.814 = €11.046.  Dit is 28% van de oorspronkelijke €40.000.

Mocht Lisa een bvba hebben dan zou de bvba belast worden onder het stelsel van de vennootschapsbelasting. De vennootschapsbelasting bedraagt 33,99%.  Dat is meer dan de 28% van hierboven.  Daarenboven heeft de bvba nog kosten van boekhouding wat neerkomt op zo’n €250 per kwartaal en een kost van €600 voor de neerlegging van de jaarrekening bij de nationale bank.  Ook de oprichting van de bvba brengt kosten met zich mee. (Er moet een financieel plan worden geschreven en de vennootschap moet worden opgericht bij een notaris die de acte zal verlijden en dus moet je die kosten ook wel betalen)

In dit geval is het duidelijk dat de bvba minder voordeling is.  Mocht de bvba echter veel hogere opbrengsten hebben, dan zal de vennootschapsstructuur wel voordelig uitkomen.  Mocht Lisa grote investeringen doen, dan lijkt het verstandig om privévermogen te scheiden van het vennootschapsvermogen.

Men kan gemakkelijk berekenen dat indien de eenmanszaak van Lisa €100.000 inkomsten heeft met dezelfde beroepskosten en belastingvrije som (2 kinderen etc), dat de belastingen die Lisa dan zou betalen in de personenbelasting gelijk zijn aan +/-€41.017.

Mocht Lisa een bvba hebben dan zou de belasting gelijk zijn aan 33,99% op de uiteindelijke winst, nl. €100.000 min de normaal aftrekbare kosten.  Zelfs indien er geen kosten zouden zijn – wat quasi onmogelijk is – dan zou de maximale belasting +/- €34.000 bedragen.  Als de bvba bijvoorbeeld €30.000 als kosten kan aftrekken is de uiteindelijke belasting gelijk aan €23.793.  Dat is heel wat minder dan de €41.017. De uiteindelijke kosten van boekhouding etc kunnen trouwens ook in de kosten worden gebracht en verminderen als dusdanig de belastbare basis.

Wie een zaak wil starten, doet er goed aan te praten met een boekhouder.  Ook kan men best starters advies inwinnen bij diverse instanties.  Hierop wordt teruggekomen in 1.10